T.C.
ANKARA
9. İDARE MAHKEMESİ
ESAS NO: 2013/674
YÜRÜTMENİN DURDURULMASINI
İSTEYEN
(DAVACI LAR ) : 1- TMMOB PEYZAJ MİMARLARI ODASI
VEKİLİ : AV. EMRE
BATURAY ALTINOK
Uğur Mumcu Sok. No:54/8 -GOP/ANKARA
2- TMMOB MİMARLAR ODASI (ANKARA
ŞUBESİ)
VEKİLİ : AV. GÖKÇE
POLAT; Konur Sok. No:4/3 - Kızılay/ANKARA
3- TMMOB ŞEHİR PLANCILARI ODASI; (ANKARA
ŞUBESİ)
VEKİLİ : AV. KORAY
CENGİZ; Cinnah Cad. Farabi Sok. No:38/4 - Çankaya/ANKARA
KARŞI TARAF
(DAVALI) : ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI, ANKARA
İSTEMİN ÖZETİ : Ankara İli
Çankaya İlçesi Karakursunlar Kd.7490 ve 7492 nolu parsellere ilişkin olarak
Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 14.12.2012 gün ve 2205 sayılı kararı ile
onanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin ve aynı tarih olan
14.12.2012 gün ve 2207 sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar
planı değişikliğinin; dava konusu karara konu parsellerin tamamı için
27.04.1982 tarih ve 221 nolu karar ile 74950 nolu parselasyon planının
yapıldığı, bu plan notlarında " yeşil alanlar, genel otoparklar, yollar,
eğlence ve diğer hizmet alanları kamu eline geçmeden ve teknik altyapı
tesisleri gerçekleşmeden iskan izni verilemez" hükmü yer almasına rağmen
kamuya terkler gerçekleşmeden iskana izin verildiği, daha sonra mal
sahiplerince kamulaştırmasız el atma davaları açıldığı, davalı idarenin
mülkiyet sorunlarını çözmek için mal sahiplerinin talepleri doğrultusunda dava
konusu plan değişikliğini yaptığı, yapılan değişikliğin herhangi bir bilimsel,
nesnel ve teknik bir gerekçeye dayanmadığı, meclis kararının plan ana
kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini
bozduğu, eşdeğer alan ayrılmadığı, planın bütünlüğünün bozulduğu ileri
sürülerek iptali ve yürütmesinin durdurulması istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Usule
ilişkin olarak, davada süre aşımının bulunduğu, davacıların plana itiraz
etmeksizin doğrudan dava açma yoluna gitmesinin mevzuata aykırı olduğu ve
şubelerin oda adına dava açma ehliyetlerinin bulunmadığı; esasa yönelik olarak
ise, dava konusu taşınmazın bulunduğu alanda 27.04.1982 tarih ve 221 nolu
karar ile 74950 nolu parselasyon planının yapıldığı, bu plan notlarında
" yeşil alanlar, genel otoparklar, yollar, eğlence ve diğer hizmet
alanları kamu eline geçmeden ve teknik altyapı tesisleri gerçekleşmeden iskan
izni verilemez" hükmünün yer aldığı, ancak bu hükme rağmen terkler
yapılmadan buralarda iskan yapıldığı, bu konuda Ankara 8.İdare Mahkemesinin
13.03.1996 tarih ve E:1995/305 K:1996/107 sayılı kararının bulunduğu, yine
dava konusu taşınmazların bulunduğu alanlar için aleyhlerine kamulaştırmasız el
atma davaları açıldığı, bu nedenle anılan bölgede yeni düzenleme yapıldığı
ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Ankara 9. İdare
Mahkemesi'nce, davalı idarenin usule ilişkin itirazları yerinde görülmedikten
sonra davacıların yürütmenin durdurulması istemi hakkında işin gereği
görüşüldü:
Dava, Ankara İli Çankaya İlçesi
Karakursunlar Kd.7490 ve 7492 nolu parsellere ilişkin olarak Ankara Büyükşehir
Belediye Meclisinin 14.12.2012 gün ve 2205 sayılı kararı ile onanan 1/5000
ölçekli nazım imar planı değişikliğinin ve aynı tarih olan 14.12.2012 gün ve
2207 sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı
değişikliğinin iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle
açılmıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun Tanımlar
başlıklı 5. maddesinde, Nazım İmar Planı, varsa bölge veya
çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa
kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış
biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus
yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının
gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin
çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına
esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber
bütün olan plan olarak; Uygulama İmar Planı ise, tasdikli
halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar
planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların
yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama
programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları
ile gösteren plan olarak tanımlanmış; anılan Kanunun"Planlama
Kademeleri" başlıklı 6.maddesinde, "Planlar, kapsadıkları
alan ve amaçları açısından; "Bölge Planları" ve "İmar
Planları", imar planları ise, "Nazım İmar Planları" ve
"Uygulama İmar Planları" olarak hazırlanır. Uygulama imar planları,
gerektiğinde etaplar halinde de yapılabilir." hükmüne; "Planların
Hazırlanması ve Yürürlüğe Konulması" başlıklı 8. maddesinde, "(...)
İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir.
Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak,
belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili
belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak
yürürlüğe girer. (Değişik cümle: 08/08/2011-648 s.K.H.K./21. md.) Bu planlar
onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde
ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan
edilir.Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye
başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye
meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.(...) Onaylanmış
planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.(...)"
hükmüne yer verilmiştir.
Plan Yapımına Ait Esaslara Dair
Yönetmeliğinin "İmar Planı Değişikliklerinde Uyulması Gereken
Esaslar" başlıklı 27. maddesinde; “İmar planlarında bulunan sosyal ve
teknik alt yapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin
değiştirilmesine dair plan değişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılmaz.
Zorunlu hallerde böyle bir değişiklik yapılabilmesi için: 1- İmar planındaki
durumu değişecek olan sosyal ve teknik altyapı alanındaki tesisi gerçekleştirecek
ilgili yatırımcı Bakanlık ve kuruluşların görüşü alınacaktır. 2- İmar
planındaki bir sosyal ve teknik alt yapı alanının kaldırılabilmesi ancak bu
tesisin hizmet götürdüğü bölge içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması
suretiyle yapılabilir. 4- Dini yapı alanlarına ilişkin planlarda ve
değişikliklerinde il müftülerinin görüşü alınır.” hükmü yer almaktadır.
Plan Yapımına Ait Esaslara Dair
Yönetmeliğin 28. maddesinde, “İmar planında verilmiş olan inşaat emsalinin, kat
adedinin, ifraz şartlarının değiştirilmesi sonucu nüfus yoğunluğunun
arttırılmasına dair imar planı değişikliklerinde: 1-Artan nüfusun ihtiyacı olan
sosyal ve teknik altyapı alanları EK-1 de belirtilen standartlara uygun olarak
plan değişikliğine konu alana hizmet vermek üzere ayrılır ve/veya artırılır.”
hükmü bulunmaktadır.
Dava dosyasının
incelenmesinden; Ankara İli Çankaya İlçesi Karakursunlar Kd.7490 ve 7492
nolu parsellerinin bulunduğu alanda Ankara Büyükşehir Belediye
Meclisinin 14.12.2012 gün ve 2205 sayılı kararı ile onanan 1/5000 ölçekli nazım
imar planı değişikliği ve aynı tarih olan 14.12.2012 gün ve 2207 sayılı
kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin
yapıldığı; bu değişiklikler ile, anılan parsellerin 40 yasal terkten sonra
geriye kalan 60'lık kısmında şahıslar adına "Ticari Rekreasyon Alanı"
oluşturulduğu ve bu alanın yapılaşma koşullarının E:0,15, H:2 kat olarak
belirlendiği, bu durumun planlama ilkelerine ve kamu yararına aykırı olduğundan
bahisle işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, dava konusu plan
değişikliklerinin daha önceki belediyeler tarafından gerçekleştirilen hatalı
uygulamaları telafi etmek amacı ile yapıldığı, davalı idarece burasının
kamulaştırılabileceği, ancak söz konusu bölgedeki taşınmazların değerli olması ve
kamulaştırma bedelinin yüksek olması nedeni ile plan değişikliği yapılmak
sureti ile burasının ticari rekreasyon alanına çevrildiği, sorunun bu şekilde
çözülmesinde mevzuat adına bir engel bulunmamakla birlikte uyuşmazlığın kamu
yararı ve şehircilik ilkeleri açısından değerlendirilmesi gerektiği, bu
kapsamda yapılandeğişiklikleri ile nüfus yoğunluğunun arttırılması üzerine buna
paralel olarak sosyal ve teknik altyapı alanlarında da artış olması gerekirken
tam aksine değişiklikten önceki alanların dahi korunmadığı, başka bir ifadeyle
imar planı değişikliği ile bölge içerisinde sosyal ve teknik altyapı alanları
için eşdeğer yeni bir alanın ayrılmadığı anlaşılmakla, dava konusu plan
değişikliklerinin planlama ve şehircilik ilkelerine de aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davaya konu
1 /5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile 1/1000 ölçekli uygulama
imar planı değişikliğinde mevzuata ve hukuka uyarlık görülmemiştir.
Bakılan uyuşmazlıkta, dava konusu
işlemlerin hukuka aykırılığı saptandıktan sonra hukuk âleminde varlığını
sürdürmesi., Tüm işlem ve eylemlerinin hukuka uygun olduğu karinesine dayanan
hukuk devleti ilkesine aykırı bir durum yaratacağı açık olup; imar planı
değişikliğine ilişkin bulunan dava konusu işlemlerin niteliği de dikkate alındığında,
dava sonunda verilecek iptal kararı üzerine önceki halin geri getirilmesi
açısından telafisi güç zararların oluşacağı konusunda duraksama
bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; hukuka aykırılığı
açık olan dava konusu işlemlerin; uygulanması halinde telafisi güç zararlar
doğabileceğinden 2577 sayılı Kanunun 27.maddesi uyarınca teminat alınmaksızın
yürütülmesinin durdurulmasına, kararın tebliğinden itibaren 7 gün
içerisinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi'ne itiraz yolu açık olmak
üzere, 05/06/2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
BAŞKAN: SÜLEYMAN AYHAN 37777
ÜYE: TARIK
ARMAĞAN 101737
ÜYE: GÜLSİNEM KONUKÇU 138959
Avukat Emre Baturay ALTINOK
Uğur Mumcu'nun Sokağı No: 54/8 GOP- Çankaya/ANKARA
Tel: +90.312.428 05 01
Faks: +90.312.437 05 01
GSM:+90.532.731 48 43
